25 marca

Witajcie :) Dziś ostatni z postów poświęconych patronom tego roku. Tym razem nie jest to osoba a wydarzenie. I to nie byle jakie - pierwsze takie wydarzenie nie tylko w historii Polski, ale i Europy. Mowa tu o uchwaleniu Konstytucji 3 Maja - pierwszego takiego dokumentu nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Jego 230 rocznica przypada właśnie w tym roku. 

Została zaprojektowana w celu zlikwidowania wad opartego na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi (gołocie), wprowadziła częściowe zrównanie praw osobistych mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc nadużycia pańszczyzny. Konstytucja formalnie zniosła liberum veto.

Jej przyjęcie spowodowało wrogość Imperium Rosyjskiego, które zaatakowało nas wiosną 1792 r. Pretekstem do agresji była prośba o pomoc wystosowana przez uczestników konfederacji targowickiej – spisku części polskich magnatów przeciwnych zmianie ustroju Rzeczypospolitej. W wojnie w obronie konstytucji Polski nie wsparł  ówczesny sojusznik - Prusy i zakończyła się ona naszą porażką.

Konstytucja przestała w praktyce obowiązywać (straciła znaczenie) 24 lipca 1792 roku (w momencie przystąpienia króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji targowickiej) – czyli po nieco ponad 14 miesiącach, w ciągu których Sejm Czteroletni uchwalił szereg ustaw szczegółowych, będących rozwinięciem jej postanowień. Przestała natomiast być obowiązującym aktem prawnym 23 listopada 1793 roku. Sejm grodzieński uznał wtedy Sejm Czteroletni za niebyły i uchylił wszystkie ustanowione na nim akty prawne. Symbolicznie przedstawił to wydarzenie w jego stulecie na swoim obrazie "Uchwalenie Konstytucji 3 Maja" Jan Matejko. 


Od 1919 r. jest obchodzone w naszym kraju Święto Narodowe Trzeciego Maja. 
Informacje o nim i innych polskich świętach narodowych możemy znaleźć w książce
"Nasza paczka i niepodległość. O sześciu polskich świętach". Spotkacie ja także w naszej bibliotece :)


Pozdrawiamy - wasi bibliotekarze :)






Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Światowy Dzień Uchodźcy

Nowości biblioteczne

Jeżycjadowe vademecum